Một nhóm các nhà nghiên cứu lần đầu tiên đã phát hiện ra loại protein tế bào SIK2 có vai trò quan trọng trong phân chia tế bào. Việc điều trị nhắm vào protein này có thể cải thiện tình trạng đáp ứng hóa trị liệu ở một số bệnh nhân ung thư buồng trứng.

Phát hiện này được đăng trên tạp chí Cancer Cell, viết bởi nhà nghiên cứu thâm niên Dr. Robert C Bast, Jr, Phó chủ tịch các nghiên cứu dịch mã tại đại học Texas MD Anderson Cancer Center, Hoa Kỳ, và các đồng nghiệp.

Nghiên cứu này bổ sung bằng chứng cho thấy sử dụng kết hợp nhiều loại thuốc, mỗi loại thuốc hướng tới các pha khác nhau của chu trình phân chia tế bào, thường là một cách hiệu quả hơn để chống lại bệnh ung thư.

Các nhà nghiên cứu phát hiện sự suy giảm số lượng protein Salt Inducible Kinase 2 (SIK2) trong các tế bào ung thư buồng trứng khiến cho các tế bào này nhạy cảm hơn với paclitaxel (một loại thuốc hóa trị thường được chỉ định), tăng khả năng ngăn chặn ung thư phát triển.

Họ cũng cho biết: “Sự biểu hiện nhiều hơn của SIK2 tương quan có ý nghĩa với khả năng sống còn ít ỏi ở những bệnh nhân ung thư buồng trứng giai đoạn nặng.”

Paclitaxel thuộc họ thuốc hóa trị liệu taxanes, có thể ức chế quá trình nguyên phân hoặc phân chia tế bào là một cách ngăn chặn sự sinh sản của tế bào ung thư.

Tuy nhiên, chỉ khoảng 50% bệnh nhân ung thư buồng trứng đáp ứng tốt với taxanes, và do không thể dự đoán trước bệnh nhân nào sẽ đáp ứng và bệnh nhân nào không đáp ứng, nên nhiều bệnh nhân kết thúc quá trình trị liệu taxane chỉ bằng hi vọng họ có thể nằm trong nhóm 50% đáp ứng.

Đây là lý do tại sao các nhà nghiên cứu như Bast Jr và các đồng nghiệp rất quan tâm tìm các mục tiêu tiềm năng cho các loại thuốc tăng cường khả năng của taxanes can thiệp vào phân chia tế bào.

Sử dụng dữ liệu và các mẫu vật từ Nghiên cứu ung thư buồng trứng ở Úc, thu thập từ năm 2001 đến 2005, họ phân tích gần 780 hỗn hợp siARNs (sợi vật liệu di truyền liên quan đến hướng dẫn giải mã DNA) nhằm tìm ra các protein có thể thay đổi sự nhạy cảm của tế bào với paclitaxel.

Đây là cách mà họ phát hiện SIK2, thuộc họ AMPK mà cho tới nay vẫn chỉ được cho là quan trọng trong tế bào lúc nghỉ, lại đóng vai trò quan trọng trong việc khởi động nguyên phân hoặc phân chia tế bào.

Các nhà nghiên cứu cũng cho thấy SIK2 ảnh hưởng lên chức năng của các trung thể, thành phần quan trọng của tế bào có vai trò thiết lập hoạt động tế bào và điều hòa quá trình tách rời: “SIK2 điều hòa vị trí nối kết của trung thể và protein, C-Nap1, thông qua sự phosphoryl hóa S2392.”

Các trung thể phải tách rời nhằm điều khiển sự phân phối các nhiễm sắc thể từ tế bào mẹ vào hai tế bào con.

Với việc tìm thấy mục tiêu tiềm năng, các nhà nghiên cứu sau đó cho thấy có thể sử dụng chất ức chế SIK2 đã biết là PKA để thay đổi hoạt động của SIK2 trong suốt quá trình phân chia tế bào, làm cho các tế bào ung thư buồng trứng nhạy cảm hơn với paclitaxel trong nuôi cấy và trong các khối u ghép vào chuột thí nghiệm.

Họ kết luận rằng những phát hiện của họ “xác định SIK2 là một mục tiêu có vẻ đáng tin cậy cho liệu pháp điều trị ung thư buồng trứng”.

Tác giả đầu tiên Dr Ahmed Ashour Anmed, một nghiên cứu sinh từng làm ở phòng thí nghiệm Bast, hiện làm việc tại trường đại học Oxford, Anh, nói rằng: “Việc phát hiện SIK2 đóng một vai trò trong điều hòa chu trình tế bào là một bước đột phá, liên quan đến chuyển hóa tế bào và cân bằng năng lượng. Nhằm nâng cao khả năng đáp ứng của một số tế bào ung thư với taxane, những phát hiện của chúng tôi cung cấp thêm bằng chứng mới là chuyển hóa của tế bào ung thư gắn liền với chức năng nguyên phân.”

Bast cho biết những nghiên cứu sau này cần nghiên cứu SIK2 và khả năng ức chế của nó như là một “phương pháp mới tiềm năng nhằm nâng cao hiệu quả hóa trị liệu trong ung thư buồng trứng”.

“SIK2 là một kinase trung thể cần cho việc hình thành thoi vô sắc lưỡng cực trong nguyên  phân,  là một protein đích tiềm năng trong điều trị ung thư buồng trứng.”

Nguồn: University of Texas M. D. Anderson Cancer Center.

http://www.medicalnewstoday.com/articles/197898.php

BS. Đoàn Thị Thanh Tâm